KÜTÜPHANE (BİLGİ BANKASI)

E-ticaret'te devlet destekleri, sermaye destekleri

Devlet destekleri girişimcilere devletin sağladığı doğrudan veya dolaylı yoldan destekleri kapsamaktadır. Doğrudan destekler, hibe ve kredi şeklinde olmakta, dolaylı destekler ise vergi muafiyeti veya banka kredisi için teminat ve kefalet desteği şeklinde olabilmektedir. Girişimcilik konusunda devletin 6 kurumu tarafından sağlanan destekler bulunmaktadır. İnternet teknolojilerine odaklı olarak tasarlanmayan bu destekler genel kapsamlı oldukları için internet girişimcileri de yararlanabilmektedirler. Devlet vergi teşviklerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı himayesindeki teknoparklar bünyesinde bulunan girişimlere vermektedir. Yazılım araştırma faaliyeti çoğunda temel unsur olmadığı için internet girişimcileri teknoparklara girmekte zorlanmakta ve bu vergi teşviklerinden yeterince yararlanamamaktadır.

Sermaye destekleri

Girişimciliği desteklemek amacıyla 6 devlet kurumu tarafından hibe veya kredi şeklinde sermaye desteği sağlanır: KOSGEB Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı TÜBİTAK Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği,Kalkınma Bakanlığı’na bağlı Bölgesel Kalkınma Ajansları Ekonomi Bakanlığı

Yukarıdaki ilk 4 kurumun verdiği desteklerde özel bir internet girişimciliği odağı yoktur. Kalkınma Bakanlığına bağlı İstanbul Kalkınma Ajansı ve Ekonomi Bakanlığının bilgi teknolojilerine özel destek vermektedir. KOSGEB girişimcilere eğitim ve kuruluş sermayesi desteği sunmaktadır. 2009, 2010 ve 2011 yıllarında sırasıyla 179 işletmeye 748.369 TL, 69 işletmeye 358.291 TL ve 2416 işletmeye 26.252.955 TL destek sağlanmıştır. 2011 yılında desteklerin büyük artış göstermesi dikkat çekicidir. Bilgi ve iletişim sektöründe faaliyet gösteren KOBİ’ler tüm KOSGEB desteklerinin içinde (girişimcilik dışında Ar-Ge ve kurumsallaşma desteklerini içerir) %6’lık bir pay almışlardır.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından teknogirişim destekleri verilmektedir. Yüksek eğitimli ve nitelikli gençlerin teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerini katma değer ve nitelikli istihdam yaratma potansiyeli yüksek teşebbüslere dönüştürmelerini teşvik etmek üzere lisans, yüksek lisans veya doktora derecelerini en çok 5 yıl önce almış kişilere uygun girişim fikirleri için 100.000 TL sermaye desteği hibe edilir. 2009 yılında 2012 yılının sonuna dek toplam 3339 girişimci bu desteği almak için başvurmuş bunlardan 740’ı desteklenmiştir. Bu girişimlerin içinde 301 tanesi (%41) bilgi teknolojileri alanında faaliyet göstermektedir.

TÜBİTAK ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından da internet teknolojilerine odaklanmamış genel kapsamlı girişimcilik destekleri verilir. TÜBİTAK tarafından sağlanan en önemli destek 1512 sayılı, 100,000 TL üst limitli geri ödemesiz sermaye desteği sağlanan Bireysel Girişimcilik Aşamalı Destek Programıdır. Bu program Haziran 2012’de başlatılmış ve ilk uygulamasında ilk aşamayı geçmeyi başarıp eğitim ve iş rehberi desteği alarak iş planı hazırlayacak olan iş fikirlerine bakıldığında bilişim teknolojileri %33 ile en büyük pay alan teknoloji alanı olarak göze çarpmaktadır.

Ekonomi bakanlığı tarafından döviz kazandırıcı hizmetleri teşvik etmek üzere dört sektör seçilmiştir. Bunlar, sağlık turizmi, eğitim, film ve bilişim sektörleridir. Bilişim sektörünün içinde yer alan internet girişimlerin yararlanabileceği bu desteklerin amacı girişimlerin yabancı pazarlara açılmalarını mümkün kılmak ve kolaylaştırmaktır. Bu doğrultuda uluslararası mevzuat ve pazar bilgilerine yönelik rapor satın almak, yurtdışı pazarlama faaliyetlerinde bulunmak, yurt dışı fuarlara katılmak, yurtdışında ofis ve irtibat bürosu açmak, yurt dışı faaliyetler için danışmanlık hizmeti almak gibi çalışmalara hibeler yoluyla maddi kaynak sağlanacaktır. Merkezi olarak sağlanan desteklere paralel olarak Kalkınma Bakanlığı’na bağlı bölgesel kalkınma ajansları tarafından da KOBİ’ler için birtakım mali destek programları yürütülmektedir. Bu programlar genel kapsamlı olabildiği gibi, bölgesel özellik ve önceliklere odaklı da olabilmektedir. Bu bölgesel destekler içerisinde İstanbul Kalkınma Ajansı bünyesinde bir “İşletmelere Yönelik BİT Odaklı Ekonomik Kalkınma Mali Destek Programı” oluşturulmuştur. Bu program kapsamında örnek gösterilen projeler içerisinde “Mobil finans alanından örnek uygulamaların ve pilot projelerin geliştirilmesi” ve “Başlangıç aşamasındaki yazılım firmaları arası küme geliştirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi” gibi internet girişimciliğini de kapsayabilecek projeler de belirtilmektedir. Bu program internet girişimciliği konularını da içine alabilecek tek bölgesel Mali Destek Programıdır. Sonuç olarak, devlet 6 kurum aracılığıyla doğrudan veya dolaylı yollardan girişimcilere sermaye desteği vermektedir. Fakat bu destekler internet girişimciliği için özelleşmemiş olup, bu desteklerin internet girişimciliğini geliştirilmesi konusundaki katkısı belirsizdir.

Kaynak: bilgitoplumustratejisi.org