KÜTÜPHANE (BİLGİ BANKASI)
E-ticaret'te devlet destekleri, teknoparklar ve vergi teşvikleri
İnternet girişimcileri teknoparklara girerek yazılım geliştirme faaliyetleri için vergi muafiyeti alabilirler. Akademi-sanayi işbirliği ile teknoloji geliştirmek amacıyla kurulmuş teknoparklar yenilikçi yazılım geliştiren bilişim firmalarına önemli fırsatlar sunmaktadır. Yazılımlarını bu bölgelerde geliştiren başarılı internet girişimi örneklerine rastlanmakla birlikte, internet girişimlerinin çoğunda yazılım üzerine araştırma faaliyetleri temel unsur olmadığı için internet girişimcileri teknoparklara girmekte zorlanmaktadırlar. İnternet girişimlerinin yoğunlaştığı İstanbul’daki teknoparklardaki yerlerin sınırlı oluşu da girişimlerin bu bölgelere girmesinin önündeki bir başka engeldir. 2001 yılında kabul edilen 4691 sayılı kanun çerçevesinde kurulan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (Teknoparklar) programının amacı akademi-sanayi işbirliği içerisinde teknolojinin geliştirilmesi ve ticarileştirilmesidir. Kanun gereği teknoparkların bir üniversitenin etrafında şekillenmeleri gerekmektedir. Bu sebeple çoğunun kurucu heyetlerinde üniversite yönetimlerinin ya da üniversite vakıflarının ağırlığı vardır. Teknoparkların yönetimlerini üstlenen bu kurucu heyetler gereken altyapı çalışmalarını tamamlayıp bölge içindeki çalışma alanlarını Ar-Ge veya yazılım faaliyeti yürüten şirketlere kiralarlar. Teknopark içinde yer alan şirketler bu bölgeler için geliştirdikleri ürünlerden2 elde edecekleri gelirler için kurumlar vergisinden ve bu bölgedeki çalışanları için de gelir vergisi stopajından ve sigorta priminden 2023 yılına dek muaftırlar. Burada geliştirilen bazı yazılım ürünlerinin satışında KDV muafiyeti de söz konusudur. 2012 Kasım ayı itibariyle 47 tane TGB kuruluş işlemlerini tamamlamıştır. Bunlardan 34 tanesi faaldir; diğerlerinde ise altyapı çalışmaları devam etmektedir.
Türkiye’deki teknoparklar:
ODTÜ Teknopark
TÜBİTAK MAM Teknopark
İZMİR TGB
Ankara Cyberpark
GOSB Teknopark
İTÜ Arı Teknokent
Hacettepe Üniversitesi TG
Yıldız Teknik Üniversitesi TGB
Eskişehir TGB 10
Kocaeli Üniversitesi TGB
İstanbul Üniversitesi TGB
Selçuk Üniversitesi TGB
Batı Akdeniz Üniversitesi TGB
Trabzon TGB
Erciyes Üniversitesi TGB
Çukurova TGB
Erzurum Atatürk Üniversitesi
Mersin TGB
Göller Bölgesi TGB
Ulutek TGB
Gaziantep Üniversitesi
Ankara Üniversitesi TGB
Pamukkale Üniversitesi TGB
Fırat TGB
Cumhuriyet TGB
Dicle Üniversitesi TGB
Gazi Teknopark
Trakya Üniversitesi Edirne TGB
Boğaziçi Üniversitesi TGB
Bolu TGB
Malatya TGB
Malatya TGB
Düzce TGB
Kahramanmaraş TGB
Bölgelerde faaliyet gösteren firmaların sektörel dağılımına bakıldığında yazılım ve bilişim firmalarının %55’lik payla en büyük grup olduğu görülmektedir. Bunun sebebi TGB’leri yapısının yazılım şirketleri için çok uygun olmasıdır. Yazılım şirketlerinin en büyük gider kaynağı olan insan sağlamaktadır.
Aynı zamanda yazılım firmalarının Ar-Ge faaliyetleri için geniş laboratuvar alanlarına ihtiyaçları olmadığından m2 başına ödenen Teknopark kiraları diğer sektörlerdeki firmalardan daha az olabilmektedir. İnternet girişimleri de yazılım geliştirme faaliyetlerini bu bölgeler içerisinde gerçekleştirebilmektedirler. Türkiye’deki en büyük teknoparklar içinde bulunan ve internet girişimlerine en çok yer veren ODTÜ Teknokent ve Bilkent Cyberpark’ta, teknopark yönetiminden edinilen bilgiye göre, toplam 448 şirket içerisinde internet girişimciliği ve e-ticaret şirketi yer almaktadırlar (%14). Teknoparklar içerisinde yazılımlarını geliştiren Peak Games, Obilet, Biletall, Mantam ve İnomera gibi çok başarılı olmuş internet girişimlerine rastlanmaktadır. Mevzuatında yazılım için özel bir vurgu olsa da teknoparkların odağı Ar-Ge ve yenilikçiliktir. İnternet girişimlerinin ise sadece küçük bir kısmında yenilikçi yazılım geliştirmeye dayanan iş modelleri vardır. Bu sebeple teknoparklarda faaliyet gösterecek şirketleri seçmede yetkili olan akademik bakış açısına sahip yönetimlerin birçoğu internet girişimlerini teknoparklarına almayı tercih etmemektedirler. İnternet girişimlerinin teknoparklarda yeterince yer bulamamasının bir diğer sebebi de internet girişimlerinin büyük bir çoğunluğunun bulunduğu İstanbul’daki üç teknoparkın yüksek doluluk oranıdır. İTÜ Arı Teknokent ve Boğaziçi teknoparkları %100 doluluk oranıyla faaliyet göstermektedir. İstanbul Üniversitesinin teknoparkında ise %80 doluluk oranı olmasına rağmen bu teknopark tıp odaklı olduğu için internet girişimlerinin kabul edilmeleri zordur.
Kaynak: bilgitoplumustratejisi.org
